Videopodcast

Arsyeja pse blejmë, blejmë, blejmë

Arsyeja pse blejmë, blejmë, blejmë

...Është marketingu! Nëse nuk do i shihnim produktet që duam, s’do i njihnim e për rrjedhojë s`do i blinim!

Marketingu duhet të ketë ekzistuar që në revolucionin agrokulturor, por me atë kontemporan, ka prekur majat në kohët tona.

U mendova se cili do të ishte një njeri që të bëja një bisedë për këtë temë. Truri ndonjëherë është i çuditshëm në mënyrën si magazinon personazhe dhe kujtime.

Në vrarje e sipër të mendjes gjeta Linda Bediavën.

Më është dukur gjithnjë zhivë. Në fillimet e mia si gazetare emri i saj ishte status. Më pas jeta na ka takuar dhe njoha një grua inteligjente, me një zë radiofonik që do e dalloni në podcast.

Ajo është shkëputur tani nga marketingu, sepse jeta ka ciklet e veta, por unë e ftova në këtë podcast sepse kisha besim dhe ashtu shkoi!

Uroj të shijoni këtë podcast dhe të shuani kureshti apo pyetje, që edhe nëse nuk ia keni bërë vetes, t’i gjeni gati.

Intervista e transkriptuar:

Mira Kazhani: Para 10 vitesh, ndoshta 9, një vajzë dhe një djalë më kanë ndaluar në rrugë. Më kishin ndjekur nga pas, literalisht. Më thanë se ishin agjentë marketingu dhe se donin që unë të bëja një audicion për një reklamë. Nuk mbaj mend në qe për një bankë. Mund të ketë qenë edhe për kos e çokollata, por më bënë një foto dhe ikën. Nuk më zgjodhën mua si përfundim dhe drejt as kisha ndonjë interes. Megjithatë thjesht nuk ua prisha të rinjve, sepse mendova si për veten time në atë kohë. Tani që e mendoj, kurioze jam, çfarë nuk kam përmbushur unë që nuk e fitova reklamën? Linda, si mendon, si pionere, profesioniste e vjetër e marketingut? Ç`mund të ketë ndodhur në këtë rast?

Linda Bediava: Praktikisht nuk ka ndodhur asgjë. Sigurisht ti ke qenë midis dhjetëra kandidaturave që selektohen për një personazh të caktuar. Në varësi në konceptit që ka pas reklama, të skriptit, të përshkrimit të personazheve, ndoshta nuk i ke përmbushur kriteret. Për shembull, ndoshta është kërkuar një nënë e re, por dikush tjetër ka qenë më optimal se ty për të luajtur atë rol. Kështu që shumë herë ka të bëjë jo vetëm një fotografi. Unë habitem që kanë kërkuar vetëm një fotografi. Ndoshta ka qenë rol sekondar, se kur është një rol primar gjithmonë kërkohet edhe një mënyrë mimike, një mënyrë të foluri.

Mira Kazhani: Pra nuk e kam fituar rolin as për sekondar? (qesh)

Linda Bediava: Nuk di ta them këtë gjë, por sigurisht nuk duhet të mërzitesh, sepse ka pasur shumë kandidatura dhe ka një komision apo një grup pune që i sheh kandidaturat. Dikujt i pëlqen pamja, dikujt i pëlqen ngjyra e syve, dikujt i pëlqen floku, dikujt i pëlqen mimika. Zakonisht për reklamat e mirëfillta, nuk mjafton një fotografi.

Mira Kazhani: A mendon ti se njerëzit e marketingut të Coca-Colës janë më të talentuarit? Se gjithmonë kemi një lidhje me ato reklamat e Coca-Colës për Vitin e Ri. Çfarë mendon ti?

Linda Bediava: Coca-Cola, duam s`duam, është një brand që qëndron në listën e top brand-eve për shumë dekada. Arsyeja përse qëndron në këtë listë është mënyra sesi ato kanë krijuar marketingun. Është inspiruese. Është frymëzuese për shumë kompani të tjera. Për shembull, në disa prej kompanive të mëdha, koorporatave që unë kam punuar, benchmark-u kur vjen në terma të markës dhe të brandit, ka qenë Coca Cola. Domethënë, duam të arrijmë në nivelin e Coca-Colës. Por çfarë ndodh? Coca-Cola ka kapur atë që njerëzit duan. Të mos harrojmë që reklamat e Coca-Colës e kanë zanafillën më shumë se 7-8 dekada më përpara, duke filluar që në vitet ’50-`60. Sot jemi në një periudhë kur produkti në vetvete, sepse nuk duhet të harrojmë, reklama është ajo që ne bëjmë për të sjellë produktin në tavolinë. Sot që po flasim Coca-Cola është një “brandname”, por kur vjen puna tek produkti, ndërgjegjësimi i njerëzve për josheqer, për jokafeinë, etj etj, ndikon jashtë mase edhe në perceptimin e reklamës. Sigurisht reklama e Vitit të Ri të Coca-Colës është nga ato që ne i quajmë “flagships”, në teoritë e marketingut, ose flamurtar, pasi ka vendosur atë standardin e vet. Standardi i Coca-Colës është ajo që të gjithë duan të arrijnë.

Mira Kazhani: Profesionistët e marketingut, jo të gjithë i njohin, sepse shihet vetëm produkti i tyre, rezultati i tyre. Në përshtypjen time janë pak psikologë, janë shkrimtarë, janë ekonomistë, janë gazetarë, janë edhe manipulatorë. Ata shkojnë tek nervi i njerëzve. Ata duan të gjejnë mënyrën sesi ta bëjnë të kënaqur konsumatorin. Se në fund të fundit, çfarë është një reklamë e mirë? Ajo që të tërheq. Që të bën për vete të shkosh të blesh produktin.

Linda Bediava: Sigurisht! Brenda është edhe arti i manipulimit. Po ti më shkove direkt tek reklama, që është ndër hapat e fundit të zbatimit të një strategjie apo plani marketingu.

Mira Kazhani: Epo kështu janë gazetarët, “shortcut”.

Linda Bediava: Jo, nuk është çështje e gazetarëve.

Mira Kazhani: Ose mendova si konsumatore.

Linda Bediava: Edhe konsumatorët dhe gjithë tregu në përgjithësi, kur vjen puna, gjykimi i parë është reklama. Po para se të arrihet tek reklama, është një proces shumë i madh. Duam apo nuk duam, pavarësisht se kohët kanë ndyshuar, mënyra e zbatimit të marketingut ka ndryshuar, sjellja konsumatore ka ndryshuar dhe është në një evoluim të pashmangshëm, duam apo s`duam ne, nëse kthehemi mbrapsht, ato katër “P-të” e famshme të Philip Kotler, të viteve `60 janë po aty. Janë bërë 5 P, janë bërë 6 P, janë bërë 7 P, po katër P-të e famshme nuk ikin asnjëherë, që do të thotë produkti. Ne duhet të fillojmë në radhë të parë për produktin dhe detyra kryesore e një marketieri është që të definojë produktin. Definimi i produktit është produkti bazë dhe produktet e tjera, sepse çdo biznes ka nevojë për maksimizimin e të ardhurave. Atëherë ku e kërkojmë produktin? E kërkojmë në një nevojë të munguar, ose induktojmë lindjen e një nevoje dhe për këtë pastaj përdorim mjetet e komunikimit ndër të cilat është edhe reklama. Kështu që ajo që më pyete në fillim për personat e marketingut, të jesh marketier, në radhë të parë do të thotë që të kesh “analytical skills”, aftësi analizuese. Që do të thotë, të kuptojmë tregun ku jemi. Të kuptojmë biznesin ku jemi dhe për çfarë jemi në biznes. Kush është strategjia e biznesit për të cilin ne punojmë. Dhe si strategjinë e biznesit, ne do ta përkthejmë në një strategji marketingu. Se shumë herë flasim për strategji, strategji, por kur vjen puna për strategji kemi biznesin, kemi marketingun në të gjithë kompleksitetin e vet, ajo që quhet marketing miks dhe në fund kemi strategjinë e komunikimit që duhet të jetë në përputhje me të gjitha më sipër. Që do të thotë, para se të dalim tek një reklamë që të gjithë e gjykojnë, është e bukur apo e shëmtuar, është e këndshme në ngjyra apo personazhe etj etj, është ky procesi tjetër më përpara. Dhe sigurisht promovimi në gjithë tërësinë e vet – përmbajta që është reklama dhe mënyra sesi e përçon, kanalet që ti përzgjedh, për t`i çuar këto mesazhe në audiencë, janë shumë të rëndësishme që atë strategji biznesi, strategji marketingu ta përkthejë në “action” tek konsumatori, në veprim tek konsumatori. Që do të thotë: konsumatori të shpenzojë para. Kaq e thjeshtë është.

Mira Kazhani: Kjo propozohet. Shpenzoni të gjitha paratë.

Linda Bediava: Ekzakte! Sidomos në kohët e sotme kur janë krijuar nevoja që para 10 vjetësh nuk mendohej se ekzistonin, është një treg konsumist.

Mira Kazhani: A i besojnë marketierët gjërat që thonë vetë për produktet e tyre?

Linda Bediava: Sigurisht që po. Këtu lind përgjegjshmëria e marketierit, sepse nëse një marketier nuk e beson vetë atëherë e ka shumë të vështirë për ta shitur këtë produkt. Dhe jo vetëm marketieri. Këtë dua ta theksoj, sepse ka shumë të bëjë me të gjithë funksionet e një kompanie, qoftë kjo e vogël apo e madhe. Nuk ka rëndësi nëse është një kompani me 5 veta apo me 500 veta. Nëse stafi i kësaj kompanie nuk beson tek ajo që prodhon, tek ajo shet, atëherë nuk mund të presim që konsumatori të besojë. Prandaj kompanitë e mëdha theksin kryesor e kanë tek kultura që ato ndërtojnë brenda kompanisë. Se duke pasur një kulturë të shëndetshme, atëherë vetë punonjësit janë secili marketier në mënyrën e vet.

Mira Kazhani: Amerikanët apo Europianët janë marketierë më të mirë?

Linda Bediava: Janë dy tregje të ndryshme. Kur vjen puna në Europë, qasja është pak ndryshe nga qasja në Amerikë. Amerika është më “fast moving market”, është një treg që lëviz shumë shpejt. Sigurisht edhe treg shumë i madh. Ndërkohë që në Europë kemi shumë nacionalitete. Çdo nacionalitet ka atë qasjen e vet duam apo nuk duam ndaj produkteve, fenomeneve, shërbimeve, gjuhës së komunikimit.

Mira Kazhani: Mentalitetit të gjuhës. Çfarë është humor diku, nuk është në një vend tjetër.

Linda Bediava: Për shembull në Europë, marrim rastin e një koorporate e cila ka një reklamë koorporative, përshtatja e kësaj koorporate për të gjitha vendet është një proces shumë i vështirë. Ndërkohë që në Amerikë është shumë simple. Të gjithë flasin anglisht. Dhe jo pa shkak, ne kemi shumë raste që edhe në Europë, mesazhet kryesore kanë ngelur në anglisht. Pse? Është e vështirë që ato të transmetojnë fuqinë e fjalës apo të mesazhit në gjuhët respektive.

Mira Kazhani: Pse anglishtja duket kaq komode? Na është mësuar veshi apo vërtet ka diçka të veçantë nga gjuhët e tjera, funksionon dhe me marketingun?

Linda Bediava: Nuk mendoj që ka diçka të veçantë, por duke qenë gjuhë biznesi, është gjuha me të cilën njerëzit merren vesh dhe kuptohen shumë mirë për sa i përket kuptimit. Ajo që quhet “meaning” të fjalëve. Një fjalë në anglisht ka të njëjtin kuptim si për një italian edhe për një norvegjez, kurse në gjuhët specifike, fjalët marrin ngjyra, konotacione të ndryshme.

Mira Kazhani: Linda, nga përvoja jote, por edhe ne si shikues dhe konsumatorë, vërtet e gjykojmë ndonjëherë Shqipërinë se themi disa gjëra nuk janë zhvilluar siç duhet, siç në Europë apo në Amerikë, po në aspektin e marketingut, mua më duket se kemi qenë në një valë me vendet e zhvilluara. Si e shpjegon këtë? Jemi ne njerëz që e kapim shpejt si individ zhvillimin, artin? Jemi të shkathët? Inteligjentë? Apo ishte konsumatori këtu simpatik edhe e nxiti më shumë?

Linda Bediava: Është më komplekse se kaq dhe ka të bëjë me faktin se si u zhvillua tregu në Shqipëri. Unë kam filluar punë në vitin `99 dhe mbaj mend që atëherë e vetmja mënyrë reklamimi, ishte të merreshin spotet e gatshme nga jashtë, nga kompanitë të cilat tregtonin, përktheheshin, ose duploheshin dhe hidheshin në ato pak mjete komunikimi që ekzistonin atëherë. Dhe çfarë ndodhi? Tregu mediatik në Shqipëri u zhvillua shumë shpejt. U zhvillua për shkak të faktit sepse nisi, dhe kur nis ti nis nga e reja. Nuk nis nga ajo fazë ku të tjerët kanë qenë më përpara dhe do të them vetëm dy episode. Na ka ndodhur diku para 15 vjetësh ndoshta që një produksion global ne duhet ta përshtasnim, sepse ishte fushatë globale, duhet të aplikohej në të gjitha vendet ku ishte. Marrim materialin, bëjmë përshtatjen dhe kur e shpërndajmë nëpër televizione, televizionet kryesore në vend na thonë që nuk e transmetojmë dot. Përgjigja ishte: Pse? Sepse reklama është standard definition, ndërkohë që ne jemi në HD. Do të thotë që ne kemi pasur televizionet kryesore, kombëtare në HD në një periudhë shumë më të hershme se vendet e tjera.

Mira Kazhani: Epo bravo na qoftë! Vetëm se ishim më mirë atëherë se tani.

Linda Bediava: Ky është një fakt që ndoshta konsumatori nuk e vë re, por nga ana tjetër ne nuk e nisëm nga zero. Ne e nisëm nga treshi dhe shkuam menjëherë tek 10-ta. Kjo vjen për shkak të investimit të ri, që sigurisht s`kam pse të investoj tek teknologjia e vjetër. Vjen për shkak të asaj që quhet “eagerness”… se nuk dua të përdor edhe shumë fjalë anglisht.

Mira Kazhani: S`ka gjë, përdori se është gjuha e marketingut.

Linda Bediava: Është gjuha e marketingut, por nga ana tjetër ky është një diskutim më vete që kemi filluar të mos përdorim shqipen. E shoh sidomos tek brezat e rinj dhe është problem. Megjithatë ky është diskutim më vete.

Mira Kazhani: E di që mua nuk ma vret veshin kjo dhe madje më pëlqen ndonjëherë. Që unë e dua shumë shqipen. Drejtshkrimin e kam shumë merak, edhe lexoj shumë në shqip, po nuk ka problem. Nuk ma vret veshin.

Linda Bediava: Nga ana tjetër humbet autenticiteti. Të mos harrojmë që autenticiteti është një diferencues sot në botën e marketingut. Njerëzit duan gjëra autentike. Gjëra që kanë kuptim. Globalizmi duam ose jo – se kam kaluam nga një temë në tjetrën – solli fenomene të tilla jo vetëm tek ne, por në gjithë botën. Në të gjithë sektorët, në të gjitha industritë, ne shohim që ka një tendencë të shkohet pas tek autentikja. Pse? Marrim turizmin. Një turist vjen në Shqipëri, sepse do të shohë gjënë autentike. Ai nuk do të shohë kuzhinën internacionale që e gjen gjithandej. Do të shohë atë kuzhinën e thjeshtë, autentike, shqiptare. Mirëpo çfarë ndodh? Ne duam të bëjmë pica. Jo, nuk është e jona pica. Pica është e italianëve. Kur vjen turisti këtu, vjen që të hajë atë turlinë, ose specin e mbushur, gatimet tona tradicionale.

Mira Kazhani: Gjen sushi edhe në Itali.

Linda Bediava: Sigurisht.

Mira Kazhani: Kudo, të gjitha duhet të jenë. Janë të nevojshme për marketingun e mirë të vendit.

Linda Bediava: Padiskutim, por nëqoftëse ne duam të shesim turizmin, duhet të shesim autenticitetin dhe pjesa e autenticitetit është edhe gjuha.

Mira Kazhani: Si ta themi “eagerness” në shqip?

Linda Bediava: Dëshira, vullneti, ambicia, këmbëngulja për të bërë diçka. Kthehemi tek pyetja e parë. Ne kemi evoluuar vërtet shumë shpejt. Marrim rastin e tregut të revistave. Tregu i revistave është një shembull për mua perfekt. Nuk eci asnjëherë në Shqipëri. Në fillim nuk ishin kapacitetet për të prodhuar revista cilësore dhe kur them kapacitetet, është që nga printimi në një letër cilësore. Mungonin shtypshkronjat. Deri tek fotografia… Po e lë mënjanë pjesën gazetareske. Ndërkohë që po piqej tregu për të bërë printimin, erdhi digjitalizimi. Atëherë ç`kuptim kishte që të investohej në revista? Tregu i revistave në Shqipëri, asnjëherë nuk arriti në pikën e vendeve fqinje. Nuk po shkoj më larg.

Mira Kazhani: Ku e kemi pikën e fortë ne në marketing?

Linda Bediava: Pika jonë e fortë të paktën nga të gjitha ato që unë kam parë, është që përqafojmë të renë shumë shpejt. Që do të thotë, mesazhet e reja dhe gjërat e reja i përqafojmë shumë shpejt. Sigurisht kjo ka hapa të veçantë për individë të veçantë, apo për kompani të veçanta, etj me radhë. Sa më e madhe një rrotë, aq më e vështirë është të lëvizi. Po ta them me një shembull shumë të thjeshtë. Nëse sheh sot në Instagram, ose në TikTok ke individë që kanë një dyqan shumë të vogël, një shitore shumë të vogël dhe bëjnë një marketing perfekt. Ndërkohë që ke kompani të mëdha që ti pret çfarë do të thonë dhe në fund të ditës nuk të thonë asgjë. Kjo ka të bëjë me mënyrën sesi ti bën marketing dhe me pritshmërinë që ka konsumatori. Të mos harrojmë që pritshmëria që ka konsumatori është në zhvillim të pandalshëm. Nuk është në një evolucion dekadash. Është evolucion muajsh.

Mira Kazhani: Ka valët e veta shoqëria. I shoh vazhdimisht me kuriozitet edhe brandet e mëdha se çfarë reklamash po bëjnë dhe po shikoja para disa ditësh Marni merr gra dhe njerëz të zakonshëm dhe i fotografon në Metro, në stacione treni, në një kafe me ato veshjet. Thjesht mendova: Ideja vlen kudo. Ka shkuar tek njerëzit e zakonshëm. Marni është shumë i shtrenjtë, po mënyra sesi po e bën atë marketingun e vet, duket simpatik. Kur the për ato shitoret e vogla, ndonjëherë ato të vijnë më në zemër dhe i përqafon më shpejt, sepse njerëzit e gjejnë më shumë veten tek një shitore e vogël, tek një dyqan i vogël, sesa tek kompanitë e mëdha.

Linda Bediava: Kjo lidhet me personalizimin.

Mira Kazhani: Që njerëzit duan të gjejnë veten.

Linda Bediava: Ekzakte. Që do të thotë, mënyra sesi kanë evoluar kanalet e komunikimit dhe kur themi kanalet e komunikimit, sigurisht janë mediat tradicionale, janë aty dhe do të jenë edhe për disa kohë. Kemi dhe mediat digjitale. Mediat digjitale sot, inteligjenca artificiale, ka arritur në pikën që të personalizojë. Që do të thotë: unë gjej vetveten. Prandaj ajo që ne e quajmë psikologjia konsumatore, është një nga disiplinat që sot ka vëmendjen më të madhe. Nëqoftëse ne shkojmë tek gjenerata Z, që janë 15-20 vjeçarët e sotëm, sigurisht pritshmëritë e tyre përsa i përket mesazhit që duan të marrin, janë shumë ndryshe nga gjenerata jonë.

Mira Kazhani: Ata ndryshojnë kryekëput me ne.

Linda Bediava: Sigurisht, se për ata është e rëndësishme, çfarë ka aty për mua? Domethënë, ka ndonjë gjë që më leverdis mua aty? Nëse ka, unë e shoh. Nëse jo, nuk më intereson çfarë është. Ndërkohë që gjeneratës X i pëlqen njëçik edhe pjesa “look and feel”. Është më e vëmendshme ndaj disa gjërave të tjera. Kështu që në këtë kontekst varet kujt i drejtohesh dhe Marni në këtë rast ka dashur të diferencohet, si shumë kompani të tjera kanë filluar ta bëjnë këtë gjë. Mos harrojmë Nivean, që ka bërë pak a shumë të njëjtën gjë, ka dashur të diferencohet duke shkuar tek njerëz normal. Të mos harrojmë dhe një gjë tjetër. Janë krijuar ato stereotipet e pamjes së jashtme, të makeup-it dhe njerëzit thonë: Prit, ku jam unë këtu? Se jo të gjithë bëhen dot si Kim Kardashian.

Mira Kazhani: Mirë bëjnë të mos bëhen.

Linda Bediava: Atëherë kanë nevojë për të gjetur veten. Dhe Marni i thotë: Shiko!

Mira Kazhani: Promovon fytyrën e thjeshtë.

Linda Bediava: Këtë e bëjnë shumë brand-e të mëdha, në të gjitha mënyrat dhe kapacitetet financiare, logjistike që ato kanë, por më mirë se çdo gjë e bëjnë të vegjlit.

Mira Kazhani: Ke qenë në atë kohë tek Vodafone kur është bërë ajo reklama “Flutura e Majit”, që i bënte të gjitha brenda një dite?

Linda Bediava: Po.

Mira Kazhani: Është shumë interesante. Është një nga reklamat që ne kemi një histori në shtëpi. Në atë kohë, unë dhe motra ishim tek të 20-tat dhe dilnim, vonoheshim ndonjëherë. Sikur gjysmë ore pak më shumë nga koha që na kishin lejuar prindërit, bëhej problem. Një mbrëmje u kthyem në shtëpi nga ora 10:30 e darkës dhe dëgjoja babin që po i vinte pak zor të më fliste mua dhe u kap me motrën e vogël, që të dëgjoja dhe unë: Dëgjo moj Besa – i tha – jeta nuk është kështu. Jeta nuk është si ajo Flutura e Majit. Dhe kuptova që reklama e kishte bërë të vetën. Është forca e reklamës.

Linda Bediava: Historia e asaj reklame ka qenë shumë interesante. Ishte një reklamë që ishte prodhuar nga grupi i marketingut të Vodafone në UK dhe bëhej për lançimin e pozicionimit të ri të Vodafone, në të gjitha tregjet që ishin ribrand-uar. Flasim për kohën kur ishte ekspansioni, domethënë globalizimi i madh kur Vodafone kishte hyrë në shumë tregje. Kishte bërë blerje kompanish të mëdha, kishte bërë ribrand-imin dhe donte të bënte pozicionimin e vet. Ndërkohë mbaj mend në një nga mbledhjet e radhës të bordit të markës, që bëhet atëherë, italianët ishin shumë kundër kësaj reklame që në koncept. Se thonin që flutura e majit, në Itali, ka konotacion negativ. Këtu vijmë tek ajo që diskutuam pak më përpara për Europën. Kështu që ne nuk mund ta shfaqim këtë reklamë. Ndërkohë ne në Shqipëri nuk është se kishim ndonjë legjendë.

Mira Kazhani: S`e njihnim fare fluturën e majit.

Linda Bediava: Nuk kishin ndonjë legjendë për fluturën e majit.

Mira Kazhani: Çfarë legjende kishin italianët për fluturën e majit?

Linda Bediava: Që ndjell ters, në mos gaboj. Ka qenë diçka e tillë që ndjell ters. Ashtu siç është ngjyra purple, që në Itali është ngjyrë zie. E njëjta gjë ishte pak a shumë edhe për fluturën e majit. Ne ishim në dilemë tani. Ishin 28 shtete që merrnin pjesë, ishin në dilemë që e përdorim ose jo. Ndërkohë që grupi thoshte, dua të kem të njëjtën fytyrë në të gjitha vendet ku operoj. Pasja e të njëjtit komunikim ndihmonte në pasjen e të njëjtës fytyrë, përveç pjesës së standardeve të brandit apo të respektimit të tyre. Dilema tjetër ishte, kush janë pikat e forta të kësaj, zëri? Kemi bërë diku tek 15 audicione për të gjetur zërin e duhur dhe në mos gaboj ka qenë Petrit Malaj që bëri zërin e reklamës dhe kur kemi bërë matjet e impaktit të reklamës në audiencë, zëri ka qenë një nga pikat e forta dhe pika tjetër e fortë ka qenë produksioni. Për periudhën, ka qenë shumë vite përpara, ka qenë një produksion shumë impenjativ i gjithi, i punuar në 3D dhe në atë periudhë nuk kanë qenë këto zhvillime teknologjike që janë sot. Ishte shumë i kushtueshëm, përveç faktit që kishte nga mbrapa një grup shumë të madh pune për realizimin e saj.

Mira Kazhani: E bënë shqiptarët atë të gjithë? U bë këtu në Shqipëri?

Linda Bediava: Adoptimi është bërë në Shqipëri. Realizimi është bërë në UK. Ka pasur jo pas raste kur adoptimi na ka dështuar.

Mira Kazhani: Ndonjë rast apo… nëse mund ta themi ndonjë episod, si shembull?

Linda Bediava: Mund të them ndoshta jo dështim tamam, por ka qënë shumë i vështirë përkthimi i fjalës “connectivity” në shqip.

Mira Kazhani: Ndërveprim, ndërlidhje…

Linda Bediava: Gjëja e parë është lidhja, por ta përkthesh në një slogan me tre fjalë duket sikur ty të lidh me diçka qe ka dhe konetacionin negativ dhe kjo ka qënë një sfidë më vete. Ose mbaj mend në rastin e Deutsche Telecom, kur slogani ishte shumë i bukur në anglisht: “Life is for sharing”, por që përkthimi në shqip ose adoptimi në shqip ishte shumë i vështirë. Këto janë disa pikëpyetje që ne kemi pasur që ne momentin që është testuar, sepse është testuar në fokus-grupe të veçanta e deri në momentin që është bërë testimi dhe ti shihje qe ka një mosakordancë, të tjera gjëra kishin thënë njerëzit në fokus grupe dhe të tjera impakte kishte pasur mbrapa. Kështu që sigurisht ka gabime. E rëndësishme ëahtë që t`i qëndrojë boshtit, t`i qëndrojë strategjisë.

Mira Kazhani: T`i qëndrojë tamam konsumatorit.

Linda Bediava: Ekzakte, por në rastin e brand-eve ndërkombëtare, të markave ndërkombëtare e rëndësishme është që ti të realizosh atë procesin që quhet ‘glocal’ dmth “Think Globally and Locally”, që do të thotë ta bësh të flasë në gjuhën e vendit dhe ka disa nga brand-et në Shqipëri që e kanë bërë, dhe e kanë bërë në mënyrë të suksesshme

Mira Kazhani: Në vitet ’90, se m`u kujtua Linda kur po thoje që ke nisur në këtë profesion që në ‘99 po do ketë qënë diku nga ’94-’95 kam qenë e vogël fare dhe ka qenë ajo reklama e ‘Twix’, e çokollatës Twix, e prisja sikur po prisja atë teatrin e kukullave, ose një film. Është e çuditshme se si ka ngelur në mendjen time. Kam një jetë pa shijuar një Twix, do shkoj ta blej meqë ra fjala. Ke pasur ti në ato vite ndonjë reklamë…

Linda Bediava: Të gjithë, të gjithë kemi patur. S`kam për ta harruar ka qenë një reklamë e tmerrshme “Camacrown” në mos gaboj, ka qënë një markë televizori, zëri ishtë i frikshëm, të trembte. Por nuk duhet të harrojmë dhe një gjë tjetër, që bombardimi ynë me reklama në atë kohë ka qënë minimal, që do të thotë: vëmendja jonë ndaj reklamave ka qenë maksimale.

Mira Kazhani: Se ishin pak!

Linda Bediava: Dhe e vërteta është që deri para rrjeteve sociale vëmendja ndaj reklamave ka qënë më e lartë, ndërkohë që me rrjetet sociale kjo vëmendje është ulur. Të paktën në bazë të studimeve të fundit. Pse? Sepse ti ke shumë dhe në atë subndërgjegjen tënde ti bëhesh përzgjedhës dhe vjen tek ajo ok, ç`a më duhet mua kjo?

Mira Kazhani: Edhe velesh pak dhe selekton, pastron.

Linda Bediava: E bën në milisekonda këtë përzgjedhje.

Mira Kazhani: Si mund të kesh efekt tashmë në këtë botë me kaq shumë ofertë dhe me digjital marketing?

Linda Bediava: Me autenticitet një, me targetin dy. Domethënë nuk mund t`i flasësh të gjithë njerëzve njëkohësisht dhe me të njëjtën gjuhë.

Mira Kazhani: Për shembull Podcast-i im si të duket ty? Çfarë do të më këshilloje?

Linda Bediava: Podcasti yt është një produkt shumë i mirë. Në radhë të parë, ajo që unë kam vënë re duke parë kanalin tënd të Youtube dhe mediat sociale është konsistenca që ti ke, është një produkt shumë konsistent. E dyta, ka një përzgjedhje jashtë asaj vorbullës së tregut, që do të thotë sigurisht që ka personazhe publikë, jo publikë po ka gjëra që njerëzit nuk i gjejnë dot gjithandej nëse duan të dëgjojnë. Sepse gjithandej, për shembull ne jetojmë këtë periudhë, jetojmë në një moment kur çfarëdo ekrani të hapësh, e vetmja gjë që dëgjon është Luizi. Duam apo s’duam, dhe ndërkohë produkti yt është diçka që e shohin ata njerëz që me të vërtetë duan ta shikojnë. Domethënë ka atë targetimin e vet.

Mira Kazhani: Kjo është e mira. Po të meta? Çfarë do bëja më mirë në marketing?

Linda Bediava: Ka shumë njerëz që do të donin ta ndiqnin, por nuk e dinë që ekziston. Që do të thotë ka nevojë për një përzgjedhje të duhur të kanaleve të komunikimt dhe ajo që unë do të sugjeroja tjetër dhe kjo ishte eksperiencë personale është vendosja e titrave në kanalin e YouTube. Pse? Jo të gjithë preferojnë të dëgjojnë. Unë jam një nga njerëzit që e kam më kollaj të lexoj sesa të dëgjoj. Kështu që vendosja e titrave do të përthithte dhe një audiencë që e ka bezdi dëgjimin, por e pëlqen produktin tënd, podcast-in tënd, kështu që këto ishin dy gjërat që unë do të doja të sugjeroja.

Mira Kazhani: Do t`i mbaj shënim (qesh)

Linda Bediava: Unë do t`i sugjeroja, pastaj nëse i bën do të shohim vërtet ç`impakt ka pasur.

Mira Kazhani: Do ta bëj dhe do të të lajmëroj.

Linda Bediava: Dhe do të ulemi të shohim bashkë parametrat e kanalit të Youtube!

Mira Kazhani: Përfitova të marr një këshillë edhe publikisht!

Arsyeja pse blejmë, blejmë, blejmë

Podcasti "Zë me Mirën" u mbështet nga Credins Bank

*E drejta për ripostim ndalohet pa lejen editorit

Çdo shtrembërim i fakteve online do të ndiqet në rrugë gjyqësore