Art dhe Kulturë

Pse Lady Makbeth është antagonistja më e keqkuptuar e letërsisë

Pse Lady Makbeth është antagonistja më e keqkuptuar e

Nga Hanna Flint/Joshëse. Manipuluese. E çmendur. Shtriga e Katërt. Këta janë vetëm disa nga përshkruesit më armiqësorë me të cilët Lady Macbeth është ngarkuar që kur Tragjedia e Makbethit (titulli i plotë i dramës skoceze) u shfaq 416 vjet më parë. Si një nxënëse që studioja përrallën e përjetshme të Uilliam Shekspirit për ambiciet, moralin, tradhtinë dhe vrasjen, përshtypja ime e parë ishte se ajo ishte e gjitha sa më sipër: një antagoniste e drejtpërdrejtë, e jashtëzakonshme. Një grua e cila, pasi mësoi për profecinë shtrigave që deklaronin se burri i saj gjeneral skocez do të bëhej mbret, e bind atë të kryejë regicid( vrasja e një monarku), të marrë pushtetin dhe më pas të ndezë një luftë të përgjakshme civile? Zonja M sigurisht nuk është engjëll.

Në aktin e pestë, skenën e shtatë të shfaqjes, rivali i Macbeth-it për fronin, Malcolm e shpall atë "mbretëresha djall" dhe ky emërtim ka ngelur. Fakti që burrat luanin role femrash në kohën e Shekspirit, ka të ngjarë që vetëm sa e përkeqësoi këtë karikaturë të pakënaqur, por edhe pasi gratë u mirëpritën në skenë, një portret i ngushtë i personazhit ka vazhduar.

"Përvoja ime e Lady Macbeth në teatër, në fillim, ishte mjaft e vështirë," thotë Erica Whyman, Zëvendës Drejtoreshë Artistike e The Royal Shakespeare Company për BBC Culture. "Ajo është futur në imagjinatën popullore si instrumenti i së keqes dhe që më pas lidhet me stereotipet e grave gjatë shekujve. Është një karikaturë e një gruaje që kërkon pushtet përmes burrit të saj; kur e kombinon këtë me idenë se ajo çmendet, ka këtë kombinim toksik."

Pse Lady Makbeth është antagonistja më e keqkuptuar e

Është ky përfaqësim dydimensional që aktorja e nominuar për Oscar, Ruth Negga shpreson të luftojë kur të marrë rolin përballë Daniel Craig në prodhimin e Sam Gold në BroadWay këtë pranverë. "Unë jam shumë e interesuar të diskutoj atë që mendoj se është demonizimi i gjatë [i Lady Macbeth]," i tha ajo BBC Culture. " Problemi nuk është shfaqja, është interpretimi."

I publikuar në Apple TV+ të premten, Tragjedia e Makbethit është një përshtatje besnike që ruan dialogun origjinal shekspirian, megjithëse e paraqet historinë bardh e zi duke përdorur një estetikë të stilizuar ekspresioniste-brutaliste gjermane, me Denzel Washington dhe Frances McDormand duke luajtur tragjiken si çift. Si Lady M, McDormand komandon ekranin me autoritet matriarkal. Nuk ka asgjë histerike apo haptazi 'të keqe' në performancën e saj; përkundrazi ajo e luan personazhin si dikush që është i vendosur se veprimet vrasëse janë për të mirën e burrit të saj punëtor, derisa faji të bëhet i tepërt për t'u mbajtur.

Leximet dhe kritikat bashkëkohore feministe e kanë rivlerësuar në mënyrë të ngjashme Lady Macbeth si një figurë shumë më simpatike sesa ajo që është përshkruar tradicionalisht. Ajo mund të mos ishte perceptuar historikisht si një heroine tragjike si i shoqi – dhe Shekspiri nuk i dha asaj aq kohë skenike – por titulli flet më shumë sesa thjesht për rënien e tij shkatërruese. I flet edhe asaj.

Gama e Lady Makbeth

Një nga portretizimet më të hershme të Zonjës Makbeth u realizua nga aktorja uellsiane Sarah Siddons në 1785 në Teatrin Drury Lane të Londrës. Në një ese që ajo shkroi të titulluar Vërejtje mbi karakterin e Zonjës Makbeth, Siddons e shihte atë si "të drejtë, femërore, ndoshta edhe të brishtë", prandaj në leximin e saj, Makbethi ishte i ndjeshëm ndaj sugjerimit të gruas së tij. "Vetëm një kombinim i tillë, i respektueshëm për nga energjia dhe forca e mendjes, dhe joshës në bukurinë femërore, mund të kishte krijuar një bukuri të një fuqie të tillë që të magjepste mendjen e një heroi kaq të guximshëm, një personazh kaq të dashur, kaq të nderuar sa Makbethi." ajo shkruan.

Ndikimi i Siddons do të ndihej një shekull më vonë, në 1888, kur ylli i skenës Ellen Terry, doli në skenën në Teatrin Lyceum të Londrës.

Siç përshkruhet nga Michael Holroyd në biografinë e tij, A Strange Eventful History: The Dramatic Lives of Ellen Terry, Henry Irving and their Remarkable Families, Terry shkroi në fletët e skenarit të shfaqjes se Lady Macbeth ishte "një grua e aftë për dashuri", duke shtuar: "ajo e do burrin e saj.

Pse Lady Makbeth është antagonistja më e keqkuptuar e

Ajo ka një ndërgjegje dhe është e vetëdijshme për koston emocionale dhe morale, por mendon se ia vlen ta lërë atë në njërën anë. Kjo është gjithmonë një ide e tmerrshme – Erica Whyman

Shekspiri është gjithmonë i qëllimshëm me fjalët që përdor, kështu që kur Makbethi e quan atë "partnerja e tij më e dashur e madhështisë", kjo tregon se martesa e tyre është e lidhur nga dashuria, ambicia dhe barazia - ai e quan atë "partnerja" e tij, në fund të fundit.

Tragjedia e Makbethit e Coen-it tregon gjithashtu një marrëdhënie më të dashur midis çiftit kryesor. Të dy në të gjashtëdhjetat, aktorët janë më të vjetër se Macbethët tuaj tipikë, por kjo ndihmon të theksohet se bashkimi i qëndrueshëm i çiftit është një bashkim i ndërtuar mbi vite të besimit dhe mbështetjes reciproke.

Cilat janë motivet e Lady Macbeth?

Një lexim tjetër i motivimeve të Zonjës Makbeth është ai i një gruaje pa fëmijë që kërkon një qëllim të lavdishëm: nëse nuk mund ta sigurojë trashëgiminë e Makbethit me një trashëgimtar, ajo mund ta kalojë në fron. Roli kryesor për një grua ishte lindja e fëmijëve dhe shkalla e vdekshmërisë së fëmijëve në kohën e Shekspirit ishte rreth një në tre fëmijë, kështu që nuk është për t'u habitur që ai la të kuptohej rëndë se çifti humbi një fëmijë.

Kur ndodhi ajo vdekje është e paqartë, por regjisori Justin Kurzel e bëri ngjarjen fjalë për fjalë në hapjen e adaptimit të tij të vitit 2015, me Michael Fassbender dhe Marion Cotillard, me një skenë ku Makbethët e shqetësuar marrin pjesë në funeralin e vogëlushit të tyre. Mjegulla e pikëllimit mbulon betejën dhe gjykimin e tyre.

Saoirse Ronan në produksionin e fundit në teatrin Almeida të Londrës si një shembull tjetër të shkëlqyer të një qëndrimi më të ri ndaj Lady Macbeth thotë: "Ishte plot jetë dhe seksualitet. E pashë shumë prekëse sepse e tyre ishte një lidhje dashurie që ishte shumë e dëmtuar me dhunë.

Kjo zgjedhje fatale, në rastin e Lady Macbeth, mund të kuptohet më së miri si ajo e një gruaje që lundron në një botë të fortë patriarkale. Nëse gratë kishin ambicie në Anglinë e hershme moderne, ato më së shumti duhej t'i arrinin ato përmes burrave, dhe ka një ndjenjë të fortë që Lady Macbeth humbi një mundësi për të arritur madhështinë si për shkak të seksit të saj ashtu edhe për shkak të bashkëshortit të saj - Macbethi mund të kishte status në fushën e betejës, por më pak në gjykatë.

McDormand i bashkohet listës së të grave që i sjellin mjaft thellësi dhe shtresa këtij personazhi të frikshëm për të luftuar 400 vjet keqkuptime të mëdha që thonë më shumë për ata interpretues sesa figura letrare shumëplanëshe e krijuar nga Shekspiri. Lady Macbeth është një heroinë tragjike e përjetshme, e cila duhet të vlerësohet dhe jo të përbuzet.

Është e padobishme ta portretizosh atë si të ligë ose të sugjerosh se për shkak se ajo nuk ka fëmijë, ajo është, në një farë mënyre, e zbrazët dhe në mënyrë të pashmangshme e keqe”, thotë Whyman. "Ajo nuk është një e ligë; ajo është komplekse, ajo është kurioze - ne duhet ta admirojmë atë."

Tiranapost.al